wtorek, 7 stycznia 2020

Posłuchajmy razem Vol. 25

    
   BOB MARLEY
001 Concrete Jungle (4:14)
002 400 Years (2:46)
003 Baby We've Got a Date (Rock It Baby) (3:58)
004 Kinky Reggae (3:39)
005 No More Trouble (4:00)
006 Midnight Ravers (5:11)
- nagrania z albumu – “Catch a Fire” (1973)

        PETER TOSH
007 Get Up Stand Up (3:29)
008 Downpressor Man (6:25)
009 Equal Rights (5:58)
010 Jah Guide (4:29)
- nagrania z albumu "Equal Rights" (1977)

        BURNING SPEAR
011 Man in the Hills (4:04)
012 Black Soul (3:29)
013 People Get Ready (3:26)
014 Groovy (3:57)
- nagrania z albumu – “Man in the Hills” (1976)

        BLACK UHURU
015 Youth of Eglington (5:01)
016 Sponji Reggae (4:53)
017 Puff She Puff (5:09)
018 Rockstone (4:35)
- nagrania z albumu – “Red” (1981)

Pełny czas: 78:51

Tym razem proponuję składankę z utworami w stylu reggae. Pierwowzorem muzyki reggae była muzyka ska powstała na Jamajce w połowie lat 50. następnie rozwinięta w połowie lat 60. XX w. w postaci stylu rocksteady. Oba te gatunki charakteryzowały się wyrazistą linią basu i akcentem perkusyjnym kładzionym na drugą i czwartą nutę taktu, przy czym w ska temp było szybkie a w rockstedy wolne.

Znana nam obecnie muzyka reggae narodziła się w Kingston na Jamajce pod koniec lat 60. z muzyki ska i rocksteady połączonej z innymi stylami muzycznymi: tradycyjną jamajską muzyką taneczną mento i stylem calypso oraz amerykańskim jazzem i rythm and bluesem. W uproszczeniu można powiedzieć że reggae jest takim jamajską odmianą bluesa ze zwiększoną rolą partii basowych grających w stylu perkusyjnym. Główna różnica do dotychczasowych stylów polegała na tym, że w reggae charakterystyczny powolny kołyszący rytm jest wolniejszy od ska, ale szybszy niż w rocksteady.

Po raz pierwszy słowa reggae w utworze muzycznym użyła grupa Toots and The Maytals  na swym singlu pt. "Do The Reggay" wydanym w 1968 r. Pochodzenie słowa reggae ma wiele tłumaczeń, ale najbardziej prawdopodobnym jest to, które wywodzi go od lokalnego slangowego określenia prostytutki na Jamajce. Takie tłumaczenie odpowiadałoby też bluesowej tradycji, w której wiele zwrotów i slangowych określeń miało erotyczne konotacje.

Muzyka reggae pozostała by może na zawsze jedynie lokalną atrakcja gdyby nie Chris Blackwell właściciel brytyjskiej wytwórni płytowej Island Records. Odkrycie przez niego reggae nie było przypadkowe, gdyż wytwórnię tę założył w 1959 r. właśnie na Jamajce w celu wydawania tamtejszej muzyki ska. Jednak z powodu różnych trudności już w 1962 r. przeniósł ją do Wielkiej Brytanii. Gdy w końcu lat 60. na Jamajce rozprzestrzenił się Ruch Rastafari (ruch religijny zapoczątkowany w latach 30. przez Marcusa Garveya) a wraz z nim grupa nowych młodych wykonawców głosząca jego przesłanie Blackwell dostrzegł w ich muzyce szansę dla siebie. Po niezbędnych przygotowaniach już 13 IV 1973 jego wytwórnia wydała album "Catch A Fire" Boba Marleya i jego zespołu The Wailers. Był to początek światowej kariery Boba Marleya i muzyki reggae.

Pierwotny zespół Bob Marley & The Wailers działał na Jamajce w latach 1963-1973 grając początkowo muzykę ska i rocksteady, a wreszcie reggae. Tworzyło go wówczas 6 muzyków: Bob Marley, Bunny Livingston (vel Wailer), Peter Tosh, Junior Braithwait, Beverley Kelso i Cherry Green. Przy nagrywaniu pierwszego albumu dla Island z dawnego składu The Wailers pozostali tylko trzej pierwsi muzycy. Jednak szybko także oni odeszli z grupy po tym jak Chris Blackwell zaczął jawnie forować Boba Marleya na lidera tego zespołu. W ten sposób grupa The Wailers z lat 1974-1981 to był jedynie zespół towarzyszący Marleyowi a nie równoprawni twórcy jej repertuaru. Dobrze rozwijającą się karierę Boba Marleya przerwała jego choroba i śmierć w 1981 r. (zmarł na raka).

Drugie wcielenie zespołu The Wailers z lat 1974-1981 tworzyli: bracia Aston (bass) i Carlton Barrett (drums, percussion) grający z Marleyem już od 1970 r., a także wielu innych muzyków, w tym Earl Lindo (keyboards), Tyrone Downie (keyboards, percussion, backing vocals), Alvin Patterson (percussion), Earl "Chinna" Smith (guitar), Donald Kinsey (guitar), Junior Marvin (guitar, backing vocals), a także cały zastep wokalistek wspomagających na czele z Ritą Marley (backing vocals).

Właściwie wszystkie płyty nagrane przez Boba Marleya i The Wailers w latach 1973-1980 stały się międzynarodowymi hitami, ale dla mnie te najważniejsze to: "Catch a Fire" (1973), "Burnin'" (1973), "Natty Dread" (1974), "Live" (1975), "Exodus" (1977) i " Babylon by Bus" (1978). Jako całości szczególnie cenię pierwszą z nich i koncert z 1976 r.

Po odejściu od pierwotnego The Wailers własne znaczące płyty w stylu reggae wydali także: Bunny Wailer (właściwie Neville O'Riley Livingston) i Peter Tosh (właściwie Winston Hubert McIntosh). Ten ostatni mial najbardziej radykalne poglądy polityczne z wszystkich wailersów, co przysporzyło mu wrogów i najpewniej doprowadziło do jego przedwczesnej śmierci w 1987 r. (został zamordowany).

O wielkim wkładzie tego ostatniego do brzmienia The Wailers niech świadczy fakt, że jeden z najbardziej znanych utworów tego zespołu " "Get Up, Stand Up" to wspólna kompozycja Tosha i Marleya z naciskiem na rolę tego pierwszego.

Peter Tosh tak opisał muzykę reggae:
"Korzenie reggae stanowi rytm, który pochodzi z serca. Muzyka korzeni, roots music, jest najważniejszą formą, w której możesz znaleźć miejsce dla wszystkich rodzajów idei. I dzieje się to tak długo, jak długo trzymasz się blisko źródła, którym są bębny i bas, gitara reggae i brzdąkające pianino, czyli to wszystko, co stanowi fundament pieśni".

Z kolei Bob Marley tak opisywał tę muzykę następująco:
"Reggae odzwierciedla realną sytuację społeczną, głębokie, nisko brzmiące partie basu, obrazują życie slumsów i ghett, zaś akcent bębnów jest znakiem wiary w to, że odradzająca się świadomość społeczna spowoduje zniesienie podziału na obywateli pierwszej i drugiej kategorii".

Po upływie 35-40 lat od chwili wypowiedzenia tych słów bieda i podziały w świecie jeszcze się pogłębiły. Ale obecnie muzyka reggae nie jest już tak popularna jak w latach 70. więc jej oddziaływanie i filozofia także zostały ograniczone.

Oprócz fragmentów dwóch najbardziej nowatorskich płyt boba Marleya i Petera Tosha na proponowanej przez mnie składance znalazły się także fragmenty dwóch innych wybitnych płyt wykonawców reggae: Burning Speara (właściwie Winston Godfrey Rodney) jednego z prekursorów tej muzyki, a także kultowej grupy reggae Black Uhuru.

Na teledysku koncertowe wykonanie kultowego utworu "Get up, stand up" przez grupę Boba Marleya w 1980 r.


Posłuchajmy razem Vol. 77

  SIOUXIE & THE BANSHEES - “Kaleidoscope” (1980) 001 Happy House (3:53) 002 Hybrid (5:33) 003 Christine (3:01) 004 Desert Kisses (4:15) ...